“มอนสเตอรา” ไม้ใบแสนสวย พ่วงฉายา ‘ราชินีใบไม้’ เป็นที่นิยมมากในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา บอกเลยว่า สายแต่งบ้านพลาดไม่ได้ เจ้ามอนสเตอราที่เราเห็นๆ กัน เขาไม่ได้มีแค่แบบเดียวนะ นอกจากใบจะสวยแปลกตาแล้ว รู้ไหมคะว่า  เขายังแปลกได้มากกว่านี้อีก จะเป็นยังไง ไปชมพร้อมๆ กันเล้ย!

แนะนำตัว

           มอนสเตอราเป็นไม้วงศ์ Aroceae อยู่ในสกุล Monstera มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Monstera deliciosa Liebm. คนไทยเรียกว่า พลูฉีกหรือพลูแฉก คำว่า Monstera มีที่มาจากภาษาละติน ‘Monstrum’ หมายถึง แปลกประหลาดหรือผิดปกติ ซึ่งตั้งตามลักษณะของใบที่มีความแปลกทั้งรูปทรงและขอบใบ ‘Deliciosa’ หมายถึง ที่มีรสชาติ, อร่อย ซึ่งหมายถึงผลของต้นนี้นั่นเอง

           มอนสเตอรามีถิ่นกำเนิดจากทวีปอเมริกากลาง อยู่ในเขตร้อนชื้น พบได้ตามป่าเขา เริ่มเป็นที่นิยมในไทยช่วง 2 ปีที่ผ่านมา คนไทยมักนำมาปลูกในกระถาง เพื่อช่วยฟอกอากาศและประดับตกแต่งบ้าน

ลักษณะของมอนสเตอรา

           มอนสเตอราอยู่ในวงไม้เลื้อย เป็นพืชอิงอาศัยที่เลื้อยเกาะเกี่ยวตามต้นไม้ใหญ่ มอนสเตอราส่วนมากจึงเติบโตโดยการเลื้อยขึ้นที่สูง แต่มีบางชนิดที่จะเติบโตในแนวระนาบก่อน และเมื่อโตเต็มที่จึงจะเลื้อยขึ้นไป เช่น มอนสเตอรา เดลิซิโอซา ไจแอ้นท์

           ลำต้นของมอนเสตอรามีทั้งข้อสั้นและข้อยาว โดยข้อสั้นได้แก่ มอนสเตอรา ไจแอ้นท์ ซึ่งจะเติบโตได้ช้าและมีใบขนาดใหญ่ แข็งแรง ส่วนมอนสเตอราชนิดอื่นๆ เช่น มอนสเตอรา บอร์สิเกียนา, มอนสเตอรา อะแดนโซนี่ จะมีข้อที่ยาว และใบขนาดเล็กกว่า

           ใบของมอนสเตอรา มีหลากหลายแบบ แต่ที่เป็นจุดเด่นในสกุลนี้คือ ใบรูปหัวใจ โคนเว้า เมื่อโตขึ้นขอบใบจะเริ่มมีรอยหยักลึกเป็นแฉก ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า พลูแฉกหรือพลูฉีก และเมื่อโตเต็มที่จะมีรูที่กลางใบ บางชนิด เช่น มอนสเตอรา โอบิกัว จะมีรูเยอะมาก ใบค่อนข้างโอนอ่อน จึงต้องการความเอาใจใส่เป็นพิเศษ เมื่อเกิดการกลายพันธุ์ใบจะมีสีขาว หรือสีเขียวมินต์ผสม เรียกว่า ใบด่าง ซึ่งมีราคาสูงกว่ามอนสเตอราทั่วไป เช่น มอนสเตอรา บอร์สิเกียนา อัลโบ้, มอนสเตอรา เดลิซิโอซา มินต์

           มอนสเตอรา เดลิซิโอซา แท้จริงแล้วมีดอกสีขาวและมีผลที่กินได้ด้วย แต่พบมากในป่าแถบเม็กซิโกและปานามา จะออกมาให้เห็นเมื่อโตเต็มวัยเท่านั้น คนไทยอาจจะไม่ค่อยคุ้นชินเท่าไหร่นัก

ความเป็นอยู่และการดำรงชีวิต

           มอนสเตอราชอบความชื้นเป็นพิเศษ แต่ต้องไม่ถึงกับแฉะ หากปลูกในกระถางควรเลือกใช้วัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดี ไม่ว่าจะเป็นดินผสมเพอร์ไลต์ ผสมแกลบ หรือกาบมะพร้าวสับล้วนก็สามารถอยู่ได้ แต่กาบมะพร้าวควรแช่น้ำทิ้งไว้ 1 คืน เพื่อขับสารแทนนินออกให้หมดและให้กาบมะพร้าวดูดซับน้ำได้อย่างเต็มที่ก่อนลงปลูก และถึงแม้มอนสเตอราจะไม่ชอบความเฉอะแฉะแต่ก็สามารถตัดชำปลูกในน้ำได้ด้วย 

           แสงแดดที่เหมาะสมกับมอนสเตอราไม่ควรจัดจนเกินไป เพราะอาจทำให้ใบไหม้แดดได้ เจ้าต้นนี้สามารถปลูกในที่ร่มใต้ชายคาหรือในบ้านได้ ขอแค่มีแสงสว่างส่องถึงเพียงพอ และมีลมพัดผ่าน

           การรดน้ำ ถ้าเลือกวัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดีก็สามารถรดวันละ 1 ครั้งได้ หรืออาทิตย์ละ 4-5 ครั้งก็เพียงพอ ถ้าปลูกในน้ำให้เปลี่ยนน้ำเมื่อน้ำเริ่มขุ่นหรือเปลี่ยนสี 

           เคล็ดลับทำให้มอนสเตอรามีรูปทรงสวยงาม คือ ปลูกใต้ต้นไม้ใหญ่ให้มอนสเตอราได้เลื้อยพันขึ้นสูง หรือถ้าปลูกในกระถางให้หาหลักมะพร้าวมาปักด้วย และถ้าอยากให้ใบมันวาว แนะนำให้เช็ดทำความสะอาดใบด้วยน้ำมันมะพร้าวหรือน้ำมันมะกอก เฉพาะใบสีเขียวเข้มที่แข็งแรงดีเท่านั้น

การขยายพันธุ์

           การขยายพันธุ์มอนสเตอราสามารถทำได้ 2 วิธีคือ การเพาะเมล็ดและการตัดชำ

           การเพาะเมล็ด ควรเลือกเมล็ดมอนสเตอราที่มีสีเขียว วัสดุปลูกส่วนใหญ่ที่นิยมใช้คือ พีทมอส เพราะเป็นอินทรีธรรมชาติ เหมาะสำหรับการเพาะเมล็ดมากที่สุด การใส่พีทมอสลงดินไม่ควรอัดแน่นจนเกินไป ถ้าเลี้ยงระบบปิดควรรดน้ำให้ชุ่มก่อน แล้วขุดหลุมวางเมล็ดเป็นแนวนอน และใช้พีทมอสกลบบางๆ เมื่อเริ่มมีใบแทงขึ้นมาจึงเลี้ยงแบบระบบเปิด รดน้ำเมื่อหน้าดินแห้ง ถ้าเลี้ยงระบบเปิดตั้งแต่เริ่ม ให้ใช้ฟ็อกกี้คอยฉีดพรมหน้าดินเมื่อหน้าดินแห้ง ไม่ต้องรดน้ำจนชุ่ม เลี้ยงในที่ร่ม มีแสงส่องถึง

           การตัดชำควรรอให้ใบออกสัก 3 ใบขึ้นไป และมีรากอากาศตามข้อ เพื่อที่จะได้แน่ใจว่าเขาแข็งแรงพอสำหรับการชำใหม่ ควรใช้มีดคมๆ ตัดใต้ข้อให้ขาดในทีเดียวเพื่อไม่ให้เกิดรอยแผลเยอะ และป้ายปูนแดงในส่วนที่ตัดด้วย เวลาชำลงวัสดุปลูกไม่ควรชำลึกจนเกินไป เพราะอาจทำให้ต้นช้ำและเน่าได้ แนะนำให้ใช้ก้านลูกโป่งหรือก้านไม้แข็งๆ ปักค้ำและผูกไว้ เพื่อกันต้นไม้ล้ม 

           หากชำในน้ำควรใช้น้ำสะอาด ทางที่ดีควรรองน้ำทิ้งไว้ 1 วัน เพื่อให้คลอรีนเจือจางลง จะจุ่มน้ำยาเร่งรากก่อนแล้วค่อยจุ่มลงน้ำสะอาด หรือไม่ใช้น้ำยาเร่งรากก็ได้ ปริมาณน้ำควรให้รากจมพอดี ไม่ควรเยอะจนเกินไป และคอยเปลี่ยนน้ำไม่ให้ยุงมาวางไข่

มอนสเตอราที่นิยมเลี้ยงในประเทศไทย

มอนสเตอรา เดลิซิโอซา ไจแอ้นท์

• เลื้อยแนวระนาบ เมื่อโตเต็มวัยจะเลื้อยขึ้นสูง
• เจริญเติบโตช้า
• ช่วงระหว่างข้อสั้น
• ใบใหญ่ สีเขียวสด
• ก้านสีเขียว

มอนสเตอรา บอร์สิเกียนา อัลโบ้ แวริเกเต็ด

• เลื้อยขึ้นสูง
• เจริญเติบโตเร็ว
• ช่วงระหว่างข้อยาว
• ใบขนาดกลาง มีรอยด่างสีขาวเป็นปื้นและมีลายคล้ายหินอ่อน
• ก้านด่างขาว
• ด่างแล้วมีโอกาสกลับมาเขียวได้

มอนสเตอรา ไทยคอนสเตเลชัน 

• เลื้อยขึ้นสูง
• เจริญเติบโตช้า
• ช่วงระหว่างข้อสั้น
• ใบขนาดใหญ่ มีจุดด่างสีขาวครีมกระจายทั่วใบคล้ายกลุ่มดาว
• ก้านด่างขาว
• ด่างตั้งแต่เกิด ไม่เปลี่ยนแปลง